De woningmarkt raakt oververhit en de vraag overstijgt het aanbod in de stad stelt de Nederlandse vereniging van Makelaars NVM in haar woningmarktcijfers van het derde kwartaal van 2017. De woningprijzen stijgen en de verkooptijd van woningen daalt. Een deel van de woningen wordt zelfs boven de vraagprijs verkocht. De productie van nieuwbouwwoning is aardig op stoom maar kan de vraag op dit moment niet aan, waardoor ook hier flinke prijsstijgingen te zien zijn.
Voor onze regio (Zuid-Kennemerland) liep afgelopen jaar het aantal verkooptransacties terug met 2,3%, steeg de transactieprijs met gemiddeld 9,9% en daalde de verkooptijd met 21,2%.
Door de aantrekkende bouwproductie ontstaat er schaarste van materiaal en personeel. Dit heeft een prijsopdrijvend effect op de bouwkosten.

Het platform Bedrijventerreinen en kantoren Metropoolregio Amsterdam onderzoekt de behoefte naar kantoren en bedrijventerreinen. Voor de IJmond wordt een kwantitatief tekort aan bedrijventerreinen verwacht. De verwachting is dat dit een gunstig effect heeft op de verdere uitgifte van het bedrijventerrein Grote Hout.

Op de winkelmarkt is door de economische groei en een groeiend consumentenvertrouwen het sentiment herstellende. De detailhandel bestedingen in fysieke winkels zijn in 2017 verder toegenomen. Een toename van het ondernemersvertrouwen uit zich in het opnamevolume van winkelruimte in 2017 en de expansie ambities van ondernemers. Structurele veranderingen, zoals online winkelen, hebben de fysieke winkelmarkt in de afgelopen jaren flink opgeschud.

Een van de doelstellingen in de programmabegroting is het bieden van mogelijkheden voor het gebruik en de bebouwing van gronden (subdoelstelling 9.2.1).  In een aantal majeure projecten en gebiedsontwikkelingen is de gemeente (gedeeltelijk) grondeigenaar waardoor de gemeente (mede) initiatiefnemer voor de ontwikkeling van een programma (b.v. woningen of een maatschappelijke functie) is. Daarnaast is de gemeente betrokken bij een groot aantal ontwikkelingen waarbij derden de initiatiefnemers zijn, zoals woningcorporaties en commerciële ontwikkelaars.

De rol die de gemeente inneemt verschilt sterk per project en varieert van initiatiefnemer en regievoerder tot het alleen faciliterend optreden (procedureel en toetsend). In 2017 lag de focus primair op projecten die voortvloeien uit en passen binnen de strategische agenda en de structuurvisie van Velsen, zoals het afronden van de huidige grondexploitaties Stadspark IJmuiden, Oud IJmuiden en de Grote Hout. Over het algemeen verlopen de projecten volgens planning, waarin rekening was gehouden dat de markt weer zou aantrekken. Bij sommige projecten worden planningen niet gehaald. Deze afwijkingen zijn toegelicht in de meerjaren prognose grondexploitaties (Mpg).

Wetgeving Vennootschapsbelasting
Met ingang van 1 januari 2016 is de vennootschapsbelasting (Vpb) ook voor overheidsbedrijven van toepassing. Centraal staat de vraag bij welke activiteiten in fiscaal rechtelijke zin een onderneming wordt gedreven en de gemeente voor die activiteiten Vpb-plichtig is. De vennootschapsbelasting zal, daar waar fiscale winst wordt gerealiseerd, leiden tot een financiële druk op de begroting.
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) werkt in SVLO-verband (Samenwerkende Vennootschapsbelasting Lokale Overheden) samen met de Belastingdienst aan nadere concretisering van de wet, waarvan de resultaten zijn weergegeven in een aantal handreikingen. Specifiek voor grondbedrijven is eind 2015 een handreiking gepubliceerd. De gemeente Velsen heeft op basis van deze gegevens en overleg met de VNG de toets winstoogmerk grondexploitaties uitgevoerd. Deze toets is begin 2017 gecontroleerd door een externe fiscalist en de berekeningen zijn geactualiseerd. Medio 2017 kwam de SVLO met een nieuwsflitst waarin de “Post Quickscan” werd geïntroduceerd. Voor de toepassing van de “Post Quickscan” worden in principe dezelfde jaarvensters gebruikt als bij toepassing van de “Quickscan” alleen de “aanvliegroute” is anders. Dit betekent concreet dat de gemeente haar berekeningen heeft aangepast aan deze nieuwe handreiking. De “Post Quickscan Gemeente Velsen” geeft voor de huidige lopende grondexploitaties een structureel negatieve uitkomst van de grondexploitaties. Om die reden is vooralsnog de verwachting dat het grondbedrijf fiscaal gezien niet aangemerkt wordt als onderneming i.v.m. ontbreken van structureel winstoogmerk. Het aangepaste Vpb-dossier wordt begin 2018 gecontroleerd door de externe fiscalist. Vervolgens zal een definitief standpunt worden ingenomen en de aangifte worden ingediend.